Το παιδί και το γυμνό σώμα

peek

Ένα θέμα στο οποίο δέχομαι πολλές ερωτήσεις από γονείς είναι σχετικά με το αν είναι σωστό ή όχι τα παιδιά να βλέπουν τους γονείς γυμνούς. Συνήθως οι γονείς σε τέτοιες περιπτώσεις ακολουθούν την ίδια ή παρόμοια προσέγγιση που είχαν κι’αυτοί σαν παιδιά από τους δικούς τους γονείς τους. Στην Κύπρο οι περισσότεροι από μας μεγαλώσαμε με την ιδέα ότι τα γεννητικά όργανα του καθενός είναι προσωπικά και έτσι θα πρέπει να αντιμετωπίζονται. Οι περισσότεροι από μας ενεργούμε κατά αυτό τον τρόπο χωρίς να ξέρουμε τον λόγω, απλά το θεωρούμε δεδομένο να κρύβουμε την γύμνια μας από τα παιδιά μας.

Τελευταία ακούω αρκετούς φίλους γονείς να υιοθετούν μια εντελώς αντίθετη φιλοσοφία. Η άλλη άποψη υποστηρίζει ότι οι γονείς δεν θα πρέπει να διστάζουν να κυκλοφορούν γυμνοί μπροστά στα παιδιά τους αφού το σώμα μας είναι απολύτως φυσικό και δεν θα πρέπει να έχουμε κόμπλεξ με το γυμνό μας σώμα.

Αν και οι φίλοι γονείς δηλώνουν πως οι απόψεις τους είναι φιλελεύθερες, θα πρέπει να διαφωνήσω με τέτοιου είδους «φιλελευθερισμούς». Ο Φρόιντ ήταν ξεκάθαρος για την σεξουαλικότητα των παιδιών στις θεωρίες του για τα ψυχοσεξουαλικά στάδια του παιδιού.  Η ψυχοσεξουαλική ανάπτυξη ακολουθεί μια βιολογικά προκαθορισμένη πορεία. Το κάθε στάδιο συνδέεται με μια ορισμένη ερωτογενή ζώνη μέσο του οποίου επέρχεται η ικανοποίηση. Ο βαθμός και το είδος της ικανοποίησης του παιδιού, εξαρτάται κυρίως με την αλληλεπίδραση του με τους γονείς.

Στο πρώτο στάδιο, το στοματικό, μεταξύ ηλικιών 0-2 ετών (περίπου), οι ικανοποιήσεις του παιδιού επικεντρώνονται στο στόμα. Στο δεύτερο στάδιο, το πρωκτικό, μεταξύ ηλικιών 2-3 ετών, οι ικανοποιήσεις προέρχονται από την συγκράτηση ή αποβολή των περιττωμάτων και στο επόμενο στάδιο, το φαλλικό, μεταξύ 3-6 ετών, όλη προσοχή επικεντρώνεται στα γεννητικά όργανα. Είναι σ΄αυτό το στάδιο που τα παιδιά αντιλαμβάνονται το σώμα τους, το σώμα των φίλων τους και των γονιών τους και την διαφορά τους με το αντίθετο φύλλο.

Στο φαλλικό στάδιο τα παιδιά είναι περίεργα για τα σώματα άλλων παιδιών καθώς επίσης και των γονιών τους. Ασυνείδητα επικρατεί ένα χάος το οποίο αναπόφευκτα φέρνει άγχος σε όλα τα παιδιά (το άγχος αυτό συνήθως είναι ασυνείδητο και αν είναι ανεξέλεγκτο και υπερβολικό θα φανερωθεί μέσα από διάφορα συμπτώματα και αντιδράσεις του παιδιού). Υπάρχει ήδη αρκετό άγχος στα παιδιά μας σχετικά με το σώμα τους έτσι δεν θα πρέπει σαν γονείς να επιβαρύνουμε την κατάσταση με το να κυκλοφορούμε γυμνοί μπροστά τους.

Επίσης στο φαλλικό στάδιο, ή Οιδιπόδειο στάδιο, τα παιδιά αναπτύσσουν ερωτικά συναισθήματα προς τον γονιό του αντιθέτου φύλου. Στην υγιές κατάληξη του Οιδιπόδειου σταδίου το αγόρι θα εμπεδώσει το μήνυμα ότι ερωτικά η μαμά ανήκει στον μπαμπά και αντίστροφα για το κορίτσι. Μητέρα που κυκλοφορεί γυμνή μπροστά στο αγοράκι της (ή ακόμα χειροτέρα να κάνει μπάνιο μαζί με το γιο της) θα προκαλέσει ασυνείδητη υπερδιέγερση στο παιδί. Τέτοιες διεγέρσεις μπορεί να αφήσουν το παιδί να νιώθει τελείως αβοήθητο μπροστά στις έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις που δεν μπορεί συνειδητά να αντιληφθεί και να αντιμετωπίσει. Επίσης στο παιδί που ελεύθερα αντικρίζει το σώμα του γονέα του αντίθετου φύλλου πιθανό να ενδυναμωθούν οι Οιδιπόδειες του επιθυμίες και ως αποτέλεσμα να επιδεινωθεί το άγχος που συνοδεύει αυτό το στάδιο.

Η ουσία του θέματος είναι ότι τα παιδιά, ειδικά στις ηλικίες μεταξύ 3-6 ετών, έχουν από μόνα τους αρκετό άγχος και διεγέρσεις για το σώμα τους και δεν θα πρέπει εμείς να τους επιφορτίζουμε τις δυσκολίες τους για τους δικούς μας ασυνειδήτους λογούς. Το παιδί που επιθυμεί να κάνει μπάνιο με τον γονιό πρέπει να καταλάβει ότι στο μπάνιο, ή στην τουαλέτα, ο πατέρας ή η μητέρα πάει μόνος/μόνη. Δεν θα πρέπει να υπάρχει λόγος ανησυχίας ότι τέτοιες αντιμετωπίσεις από τους γονείς θα προκαλέσουν «κόμπλεξ» στο παιδί για το σώμα του, όπως κατά καιρούς ακούω. Από την άλλη όμως αν είναι επιθυμία του γονιού να κάνει μπάνιο με το παιδί τότε ο γονιός θα πρέπει να αναζητήσει ο ίδιος τους λόγους για τέτοιες επιθυμίες κι’άν χρειαστεί να ζητήσει βοήθεια από κάποιο ειδικό.