Ερχόμαστε στον κόσμο τελείως αβοήθητοι. Αυτό είναι το πρώτο δεδομένο στην ζωή του βρέφους που μόλις έχει γεννηθεί. Παρατηρώντας βρέφη διαπιστώνουμε ότι το βρέφος δεν αντιλαμβάνεται τον εαυτό του ως ξεχωριστό άτομο καθώς επίσης αγνοεί την ύπαρξη άλλων ανθρώπων. Σε αυτή τη φάση ζωής, οι βιολογικές ανάγκες κυριαρχούν και το βρέφος θα αναπτύξει την ικανότητα να αντιλαμβάνεται αυτό που θα τον ικανοποιήσει με αυτό που θα τον ματαιώσει. Έτσι σιγά-σιγά αρχίζει να μαθαίνει το περιβάλλον του.
Η πρώτη συμπεριφορά του βρέφους που θεωρείται ψυχική είναι η προσπάθεια του να μειώσει την ένταση που προέρχεται από την απουσία ικανοποίησης. Η επιθυμία για την μητέρα (ή άλλα πρόσωπα) αναπτύσσεται σταδιακά καθώς το βρέφος θα αντιληφθεί ότι είναι ανίκανο να ελέγξει τον πόνο του ή να ικανοποιήσει από μόνο του τις ανάγκες του. Παρόλο που το βρέφος ανταποκρίνεται στην παρουσία της μητέρας του, δεν αντιλαμβάνεται την μητέρα ως άτομο. Γνωρίζει αισθήσεις, και από αυτές γεννιέται η συνείδηση. Όταν βρίσκεται σε φάση ανικανοποίησης θα φέρει στην φαντασίωση του εικόνα ικανοποίησης. Ο Φρόιντ, για παράδειγμα, ανάφερε ότι το βρέφος που πεινάει φαντασιώνεται το στήθος της μητέρας και για κάποιο χρονικό διάστημα, έστω και περιορισμένο, καθησυχάζεται. Αυτό είναι το στάδιο πρωταρχικού ναρκισσισμού (primary narcissism)
Με την επιθυμία για ικανοποίηση ακολουθεί η διαπίστωση ότι κάτι υπάρχει έξω από το σώμα, κάτι που δεν είμαι εγώ, και κάτι που χρειάζεται για να ικανοποιήσει τις ανάγκες του βρέφους. Σε αυτή τη φάση της ζωής του το βρέφος θα ξεκινήσει την διαδικασία καθορισμού του εαυτού του και των άλλων, να διαχωρίζει «τι είναι εγώ» και «τι δεν είναι εγώ». Η Meadow (1997) αναφέρει ότι «σε αυτό το στάδιο η ασυνείδητη επιθυμία για χαλαρές παθητικές καταστάσεις αντικρούεται με την επιθυμία για το άτομο που θα ικανοποιήσει τις ανάγκες του. Μόνο η δύναμη των ορμών του θα παρακινήσουν το βρέφος να εγκαταλείψει την παθητική τάση για να αναζητήσει ανακούφιση»
Μέσω αυτής της διαδικασίας οι αντιληπτικές δυνατότητες θα γίνουν πιο περίπλοκες και το βρέφος μαθαίνει πώς να μειώνει τις εντάσεις των βιολογικών του ορμών. Θα γίνεται όλο και πιο ενεργό καθώς θα μελετά εξονυχιστικά το περιβάλλον γύρω του.
Οι διαφορές στον χαρακτήρα των βρεφών φαίνεται από την πρώτη μέρα• υπάρχουν έρευνες που έδειξαν ότι οι διαφορές υπάρχουν από την ώρα της σύλληψης. Η Piontelli (1992) μελέτησε τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα σε δίδυμα από την περίοδο της κύησης και αργότερα στην παιδική ηλικία. Κάποια παιδιά γέννιονται με πιο δυνατές ορμές από άλλα. «Η ορμή είναι αποτέλεσμα βιολογιας, ο χαρακτηρας είναι αποτελεσμα αυτης της βιολογίας αλληλεπιδρώντας με τις πιθανότητες που έχει να προσφέρει η ζωή» (Meadow, 2003)