Μυθολογία και Ψυχανάλυση
Ίσως είναι ο τομέας στον οποίο επικρίθηκε περισσότερο ο Φρόιντ απ’όλες τις θεωρίες του στην ψυχανάλυση. Μιλάμε για το Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα. Η θεωρία αυτή είναι το στοιχείο του Φρόιντ, ο οποίος την θεωρεί σαν απεικόνιση του ασυνειδήτου στον κάθε άνθρωπο καθώς επίσης πηγή των νευρωτικών συμπτωμάτων.
Ως γνωστός οπαδός της ελληνικής μυθολογίας, ο Φρόιντ μαγεύτηκε από τον επιβλητικό μύθο του Οιδίποδας Τύραννος του Σοφοκλή. Η ιστορία ξεκινάει όταν ο Οιδίποδας εγκαταλείπεται την μέρα της γέννησης του από τους γονείς του λόγω του χρησμού που τον ήθελε να σκοτώσει τον πατέρα του και να παντρευτεί την μητέρα του. Η μοίρα τα έφερε και όταν μεγαλώνει ο Οιδίποδας, συναντά στον δρόμο τον Λάιο (πατέρα του) με τον οποίο έρχονται σε σύγκρουση και ο Οιδίποδας τον σκοτώνει μη γνωρίζοντας ότι είναι πατέρας του. Στη συνεχεία παντρεύεται την Ιοκάστη (γυναίκα του θύματος και μητέρα του) μη γνωρίζοντας ξανά ότι είναι μητέρα του. Όταν η τραγική ειρωνεία ξεδιπλώνεται, ο Οιδίποδας για να τιμωρήσει τον εαυτό του για τις πράξεις του, αυτοτυφλωνεται.
Για τον Οιδίποδα ο Φρόιντ (1900) αναφέρει: “Αν η μοίρα του μας συγκινεί, είναι επειδή θα μπορούσε να ήταν και δική μας μοίρα, επειδή το μαντείο έχει επιτάξει πριν από τη γέννησή μας την ίδια κατάρα για μας όπως γι’αυτόν. Για όλους μας ίσως η μοίρα έχει ορίσει να στρέψουμε την πρώτη σεξουαλική μας παρόρμηση προς την μητέρα, μας πείθουν γι’αυτό τα όνειρα μας“
Ο Φρόιντ βρήκε μέσα από τον μύθο του Οιδίποδα, την τέλεια απεικόνιση της ψυχικής κατάστασης που βιώνουν τα παιδιά στις ηλικίες, περίπου, 3-6 χρονών. Σ’αυτό το στάδιο το οποίο ο Φρόιντ ονόμασε ‘Φαλλικό΄, το αγόρι αρχίζει να έχει ερωτικά συναισθήματα προς τη μητέρα ενώ παράλληλα νιώθει φθόνο και επιθετικότητα προς τον ανταγωνιστή πατέρα ο οποίος κατέχει και την πολυπόθητη μητέρα. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με το κορίτσι αυτής της ηλικίας όπου θα στραφεί ερωτικά προς τον πατέρα και ανταγωνιστικά προς τη μητέρα. Ωστόσο, ο Φρόιντ υποστήριξε ότι το Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα αντιμετωπίζεται διαφορετικά από το αγόρι και το κορίτσι αφού στο αγόρι θα αναπτυχθεί άγχος ευνουχισμού (castration anxiety) και στο κορίτσι απογοήτευση που δεν έχει πέος και φθόνο γι’αυτό (penis envy).
Στην ψυχανάλυση, το Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα θεωρείται ένα απόλυτα φυσιολογικό στάδιο στην ανάπτυξη των παιδιών. Συνήθως το στάδιο αυτό θα περάσει ομαλά και οι ερωτικές επιθυμίες, επιθετικότητες και αντιζηλίες προς τους γονείς θα περάσουν στο ασυνείδητο, αλλά πάντα θα καραδοκούν. Το στάδιο αυτό θεωρείτε υπεύθυνο για την ανάπτυξη ρόλων και σεξουαλικής ταυτότητας. Στην ιδανική επίλυση του Οιδιπόδειου, το αγόρι θα ταυτιστεί με τον πατέρα και την αρρενωπή πλευρά, ενώ αντίστοιχα το κορίτσι με την μητέρα και τη θηλυκή πλευρά. Από την άλλη όμως, αναφέρει ο Φρόιντ ότι αν η Οιδιπόδεια φάση πάρει διαστρεβλωμένη πορεία για οποιοδήποτε λόγω, τότε υπάρχει πιθανότητα για μελλοντικές σεξουαλικές ανωμαλίες και νευρωτικά συμπτώματα γενικά.