Για τον Φρόιντ, τα παραμύθια, όπως και τα όνειρα, ήταν πολύ χρήσιμα, καθώς μέσα από αυτά μπορούσε να επεξηγήσει διάφορες από τις θεωρίες του για το ασυνείδητο. Σύμφωνα με τον Φρόιντ (1900), τα παραμύθια (και τα όνειρα) χρησιμοποιούνε σύμβολα για να εκφράσουν συγκρούσεις (εσωτερικές), διάφορες μορφές άγχους, και απαγορευμένες επιθυμίες οι οποίες απωθήθηκαν στο ασυνείδητο.
Συναισθηματικά η παιδική ηλικία είναι ιδιαίτερα φορτισμένη. Πιέσεις που βιώνει το παιδί, τόσο εσωτερικές (ψυχικές) όσο και εξωτερικές (γονείς, κοινωνία), έρχονται να επιβαρύνουν την ζωή του. Η εκτόνωση και έκφραση αυτών των πιέσεων σε τέτοιες περιόδους είναι πολύ σημαντική. Το παραμύθι προσφέρει μια διέξοδο από τέτοιες επιφορτίσεις καθώς συνδέεται έμμεσα με τα βαθιά στρώματα της ψυχής του παιδιού, με το ασυνείδητο του. Καθώς οι ιστορίες ξετυλίγονται, οι ασυνείδητοι συμβολισμοί και τα μηνύματα αγγίζουν το δικό του ασυνείδητο δίνοντας του λύσεις σε διάφορες εσωτερικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει. Το παιδί θα ταυτιστεί με τους ήρωες των παραμυθιών. Φόβοι, ανησυχίες, απορίες, και πολλά άλλα συναισθήματα που μπορεί να ταλαιπωρούν το παιδί, θα έχουν την ευκαιρία να πάρουν μορφή και να απεικονιστούν μέσα από τις περιπέτειες του ήρωα. Αυτό είναι μια σημαντική μορφή εκτόνωσης των πιέσεων, η οποία μπορεί να απελευθερώσει το παιδί από πιθανές συναισθηματικές συγκρούσεις.
Πολλοί γονείς έχουν την τάση να παρουσιάζουν στα παιδιά τους μια ουτοπιστική εικόνα για την ζωή, και ότι το «κακό» δεν υπάρχει. Η εμπειρία του παιδιού όμως και η ζωή του γενικά θα του δείξουν το αντίθετο, και στο τέλος της ημέρας οι γονείς καμιά φορά δυσκολεύουν την κατάσταση. Στα παραμύθια τέτοια ουτοπία δεν υπάρχει. Είτε είναι ο κακός ο λύκος, η κακιά η μάγισσα, η κακιά μητριά, σχεδόν πάντα θα υπάρξει το κακό στα παραμύθια. (επικεντρώνομαι στα κλασσικά γνωστά παραμύθια, όπως η Κοκκινοσκουφίτσα, η Χιονάτη, η Σταχτοπούτα, και πολλά άλλα. Δυστυχώς ορισμένα σύγχρονα παραμύθια έχουν ξεφύγει από αυτό που προσωπικά θεωρώ ως στόχο στα παραμύθια)
Ο Bettelheim (1976) αναφέρει ότι το παραμύθι ψυχαγωγεί το παιδί, το διαφωτίζει για τον εαυτό του και ενθαρρύνει την ανάπτυξη της προσωπικότητας του. “Προσφέρει νόημα σε τόσα πολλά και διαφορετικά επίπεδα, και εμπλουτίζει την ύπαρξη του παιδιού με τόσους τρόπους, που κανένα άλλο είδος βιβλίου δεν μπορεί να συναγωνιστεί το πλήθος και την ποικιλία της συμβολής που τέτοια παραμύθια έχουν στην ζωή του παιδιού.” Και για το κάθε παιδί το νόημα του παραμυθιού θα έχει διαφορετική σημασία. Ο Bettelheim προτείνει αν το παιδί δεν δείξει ενδιαφέρον για κάποιο παραμύθι, την επόμενη μέρα να του πούμε άλλο. Θα αναγνωρίσουμε ποια ιστορία το «άγγιξε» με τις αντιδράσεις του για κάποιο παραμύθι ή με το να μας ζητάει επαννελειμμενα κάθε βράδυ να του διαβάσουμε το ίδιο παραμύθι.
Γονείς που μπορεί να υποθέσουν τους ασυνειδήτους λόγους που το παιδί τους δεθεί συναισθηματικά με κάποιο παραμύθι, καλά θα κάνουν να τους κρατήσουν για τον εαυτό τους. Για να είναι ασυνείδητοι υπάρχει σοβαρός λόγος, και έτσι θα πρέπει να παραμείνουν μέχρι το παιδί να νιώσει έτοιμο (αν νιώσει ποτέ) να τα βγάλει στην επιφάνεια. Σε αυτές τις ευάλωτες ηλικίες, “και αφού ο γονιός παρουσιάζεται τόσο πολύ δυνατός μπροστά στο παιδί, η κυριαρχία του γονιού μπορεί να φανεί απεριόριστη-και έτσι καταστροφικά συντριπτική- εάν μπορεί να διαβάσει τις κρυφές σκέψεις του παιδιού, να γνωρίσει τα πιο βαθιά του συναισθήματα, πριν ακόμα το παιδί ξεκινήσει να τα αντιλαμβάνεται το ίδιο συνειδητά” (Bettelheim, 1976)
Όπως και στην ψυχανάλυση, ο ψυχαναλυτής αποφεύγει να ερμηνεύσει το ασυνείδητο του αναλυόμενου και να δικαιολογήσει διάφορες συμπεριφορές και συμπτώματα, καθώς κάτι τέτοιο τις πλείστες φορές θα φέρει αντιδράσεις. Το παιδί όταν νιώσει έτοιμο, θα μοιραστεί με τους γονείς του αυτό που μέχρι τότε ήταν καλά κρυμμένο μέσα από τα παραμύθια. Τέτοιες στιγμές έχουν ιδιαίτερη σημασία για το παιδί και για τον γονιό, καθώς τους φέρνουν πιο κοντά. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι το παραμύθι προσφέρει στο παιδί τα ψυχικά εφόδια ώστε να προβλέψει και να αντιμετωπίσει τις κρίσεις και τους κινδύνους που αναπόφευκτα θα φέρει η ανάπτυξη και ωρίμανση του.