Στην Κύπρο ίσως έχουμε τα πιο ψηλά ποσοστά θανατηφόρων δυστυχημάτων στην Ευρώπη. Ακούγονται κατά καιρούς διάφορες ιδέες και απόψεις για μείωση των δυστυχημάτων. Παρ’όλη τη διάσταση του θέματος όμως δεν έχω ακούσει ποτέ κανένα αρμόδιο να διερωτηθεί γιατί στην Κύπρο έχουμε τόσα πολλά θανατηφόρα. Κάποιοι λένε φταίει το αλκοόλ, άλλοι πως φταίει η ταχύτητα. Γιατί όμως το άτομο που καταναλώνει αλκοόλ μπαίνει στην θέση του οδηγού? Γιατί τόσα πολλά δυστυχήματα ή ατυχήματα?
Στην ψυχανάλυση τα πράματα δεν είναι τόσο απλά όσο αφορά τους λόγους για κάποιες καταστάσεις. Ας πούμε απλά ότι στην ψυχανάλυση η λέξη ατύχημα αντιμετωπίζεται με ερωτηματικά. Ίσως μια καταλληλότερη υπό τις περιστάσεις ερώτηση να ήταν «Γιατί οι Κύπριοι είναι τόσο αυτοκαταστροφικοί?» και όχι «Γιατί οι Κύπριοι αψηφούν τους νόμους οδικής κυκλοφορίας?»
Ο Φρόιντ (1901) στο βιβλίο του «Ψυχοπαθολογία της καθημερινότητας» (The Psychopathology of Everyday Life) δίνει αρκετά παραδείγματα ατυχημάτων που υποκινούνται από ασυνείδητα κίνητρα. Συγκεκριμένα γράφει, «Είναι γνωστό ότι στις σοβαρές περιπτώσεις ψυχονευρωτικών περιστατικών αυτοτραυματισμού, αυτά συχνά μπορεί να θεωρηθούν ως συμπτώματα και ότι σε τέτοιες περιπτώσεις η αυτοκτονία δεν μπορεί να εξαιρεθεί ως ένα αποτέλεσμα της ψυχικής σύγκρουσης…Πολλά ατυχήματα που συμβαίνουν σε τέτοιους ασθενείς είναι απλά περιπτώσεις αυτοτραυματισμού»
Ο Φρόιντ στο ίδιο βιβλίο συνδέει τέτοια ατυχήματα στην ασυνείδητη ανάγκη για αυτοτιμωρία σαν αποτέλεσμα κάποιας λανθασμένης πράξης ή απαγορευμένης σκέψης. Παρόλο ότι τα ασυνείδητα κίνητρα πίσω από ατυχήματα δύσκολα μπορούν αν αποδειχθούν, δεν μπορει να υπαρξει καμια αμφισβητηση ότι καποια ατομα είναι πολύ επιρρεπή σε ατυχήματα και αυτοτραυματισμούς. Σε τέτοιες περιπτώσεις καλά θα ήταν να γέννιουνται ερωτήματα, παρά αποκλειστικά να επιβάλλονται περιορισμοί για αντιμετώπιση της κατάστασης.
Πέραν όμως από την Φροϋδική άποψη της ασυνείδητης ανάγκης για αυτοτιμωρία, η ουσία του θέματος είναι ότι τα ατομα αυτα επιλέγουν να «εκφράσουν» τις ασυνείδητες ορμές και ψυχικές συγκρούσεις τους με πράξεις αντί με συναισθήματα, λόγια, σκέψεις και φαντασιώσεις. Η ρηματοποίηση των εσωτερικών συγκρούσεων, και όχι οι πράξεις (acting out) είναι ένας από τους στόχους στην ψυχανάλυση.
Στην ψυχανάλυση επίσης πιστεύουμε ότι η ορμή για αυτοκαταστροφή θα βρει τον δρόμο της παρ’ όλους τους περιορισμούς και εμπόδια που μπορεί να της επιβληθούν. Ίσως αν δίναμε παραπάνω σημασία στους λόγους της αυτοκαταστροφής μας να μπορούσαμε να βοηθήσουμε τους νέους μας με πρόληψη του προβλήματος παρά μόνο με αντιμετώπιση του προβλήματος. Η πρόληψη θα φέρει την αντιμετώπιση.
Θα ήταν προτεινόμενο σε άτομα που πιστεύουν ότι η «κακή» τους μοίρα τους κυνηγάει να ζητήσουν την βοήθεια ειδικού στον τομέα ψυχοθεραπείας/ψυχανάλυσης καθώς είναι οι μόνες μορφές θεραπείας που μπορούν μέσω της σχέσης με τον ψυχαναλυτή να επιλύσουν ασυνείδητες αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές και να δημιουργηθούν πιο ώριμες μορφές έκφρασης.